Koçluk nedir? Ne değildir?
Günümüzde bazı kavramların popüler olma ve sindirilmeden tüketilme hızı, o kavramların içselleştirilip hayatımızda yer alma sürecinden çok daha çabuk olmaya başladı.
Farkındalık, Sahicilik, Ego ve Değerler bir çırpıda aklıma gelen, üzerine çok konuşulsa da kelime anlamlarından öte derinlikli manaları kaçırılan kavramlar bana göre. Koçluk da maalesef giderek bu kavramlar gibi felsefesi ve derinliği kaçırılıp kapitalist yaklaşımların üzerine gölge ettiği bir noktaya geliyor. Yeterliliği olmayan kurumlardan, birkaç günlük eğitimler sonucu alınan sertifikalarla kendine hızlıca “Koç” diyen, yüksek perdeden vaatlerde ve söylemlerde bulunan kişilerin sayısındaki artış, koçluğa olan şüpheli yaklaşımları arttıran temel etmenlerden.
Tüm bu popülist ve abartılı yaklaşımlara karşın Koçluk; danışan kişinin bir kendini tanıma ve potansiyelini keşfetme aracıdır. Tercihlerini, iş ve yaşam hedeflerini belirleyerek aksiyon alma ve bu doğrultuda davranışlarını değiştirerek “yeni ben’e” adapte olma sürecidir. Koç bu süreçte sadece destek fonksiyondayken, danışan tüm sorumluluğuyla sürecin merkezindedir. Karşılıklı olarak oluşturulan güven ortamında koç; geçmiş hatalar yerine gelecekteki ihtimallere odaklanır ve yönelttiği güçlü sorularla danışanı düşünmeye sevk eder. Cesaretlendir, yüreklendirir ancak değişime ve dönüşüme giden adımları atan koç değil, danışanın ta kendisidir. Yani koçluk, sorun yerine çözüme odaklı bir yaklaşımla kişinin kendi en iyi versiyonuna ulaşma yolculuğudur. Zaman zaman karıştırılıp, karşılaştırılsa da koçluk bu yanıyla terapiden net bir çizgiyle ayrılır. Koçluk ve Psikoterapi arasındaki farkları detayları ile http://lutfiyegenco.com/kocluk-mu-alsam-psikologa-mi-gitsem/linkindeki blog yazımdan okuyabilirsiniz.
Koçluk ile karıştırılan diğer kavramlardan bir diğeri ise Mentorluk ve Danışmanlık’tır. Koçluk sürecinde; koç danışan kişinin konusu ile ilgili bilgi sahibi olmak zorunda değil ve potansiyel bilginin kaynağı danışan iken Mentor belli bir konuda yetkinlik ve tecrübe sahibi olan kişidir ve Mentorluk da bu bilgilerin ihtiyacı olan kişi/lere aktarım ve karşılıklı paylaşım sürecidir. Danışmanlıkta ise belirli bir konuda hizmet verilmesi söz konusudur. Tek taraflıdır, işi danışman yapar.
Yalnızca belirtmekte özellikle fayda gördüğüm eğer koç danışanın konusu ile ilgili bilgi sahibi ve danışan o konu ile ilgili ilerleyemiyor ise; koç danışan müsaade isteyerek mentor şapkasını takabilir ve bilgi aktarımında bulunabilir. Mentorluk süreci ve koçluk ile ilgili bilgili daha detaylı bilgiler http://lutfiyegenco.com/mentorluk-nedir-kocluk-mentorluk-arasindaki-farklar-nelerdir/ linkindeki blog yazımdan okuyabilir, Koçluk ya da Mentorluk hizmeti almak isterseniz iletişim bilgilerimden bana ulaşabilirsiniz.
- Published in Genel
Mentorluk Nedir? Koçluk ve Mentorluk arasındaki farklar nelerdir?
Pek çoğumuzun hayatında derin izler bırakan, önemli iş ya da hayat derslerini zihinlerimize yerleştirecek şekilde aktaran, başucu rehberi gibi bilgeliği ile anımsadığımız önemli kişiler vardır. Bu kişilerden aldığımız bilgiler öylesine kıymetlidir ki genelde soyutla somut, geçmişle gelecek, yaşam ve yaşam ve yaşam ötesiyle bir bağ kurulduğundan hikayeler gibidir anlattıkları, anlattıkları çok çeşitli duygular uyandırarak hafızalarımıza kaydedilir. Bizim kültürümüzde akıl hocası, üstad, kılavuz ya da usta olarak bilinen bu kişiler, günümüzde Mentor kavramıyla karşılık bulmakta; yaptıkları paylaşım da Mentorluk olarak anılmaktadır.
Yani Mentorluk; belli bir alanda, konuda uzman olan bir kişinin, uzman olduğu bu alanla veya konuyla ilgili bilgileri tecrübesiz ya da daha az tecrübeye sahip kişi/lerle paylaşma sürecidir. Aslında koçlukla tam da bu gerekçeyle aralarında büyük bir fark bulunmaktadır. Mentorluk başlı başına bir bilgi aktarım süreciyken, koçlukta ana bilginin kaynağı danışandır. Koç danışana ayna tutarak bu öz bilgilerin farkındalığını sağlar. Gizli kalan, paslanmış yada göz ardı ettiği potansiyeli açığa çıkarır.
Mentorluk kavramının mitolojik olarak kökeni ise Odysseia Destanı’na dayanır. Kral Odisseus Truva Savaşı’na giderken krallığın idaresini ve henüz bebek olan oğlu Telemakhos ile tüm ailesini yakın arkadaşı Mentor’a emanet eder. Fakat savaş öngörülenden uzun sürer ve Kral Odisseus 20 yıl sonra döner. Geldiğinde krallık büyük bir karmaşa içindedir. Buarada Mentor kendine emanet edilen görevleri yerine getiremez ve Tanrıça Athena Mentor kılığına girerek hem Kral Odisseus’a rakiplerine karşı yardım eder, hem de oğlu Telemakhos’a babasını bulmasında kılavuzluk ve akıl hocalığı yapar. Mitolojik hikayeye göre Kraliçe Athena hem Kral Odisseus’un hem de oğlunun hata yapmalarına izin verip, bu hatalarından ders çıkarmaları için yardımcı olur. Gerekli durumlarda kalkanını ve pelerinin kullanarak koruyucu bir rol üstlenir. Bu sebeple Mentor adı, usta-çırak, akıl hocalığı ve kılavuzluk ile karşılık bulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Lalalık sistemi de aynı göreve karşılık gelir.
Etimolojk olarak “koç” kelimesinin de enterasan bir hikayesi vardır ve kökenleri de Macaristan’a dayanır. 16. Yüzyılda yüksek kalitede at arabalarının yapıldığı Macaristan’ın bir köyünde, bu taşıyıcı at arabalarına “Kocs” adı verilmiş ve kelimeyle ortaya çıkmıştır. İngilizce olarak “Coach” ise otobüs, posta aracı ve uzun yolculuklar için kullanılan at arabası gibi karşılıklar bulsa da 19. yüzyılda İngiliz üniversite öğrencileri, akademik kariyerlerinde onları başarıya taşıyan özel öğretmenler için metaforik olarak “Coach” kelimesini kullanmaya başlamıştır. Türkçeye Koç kavramının girişi ise 80’lerin efsane basketbol dizisi “Beyaz Gölge” ile Koç Ken Reeves ile olmuştur.
Dolayısıyla Koç için bugün kullanılan güncel manasına en yakın açıklama İngiliz özel öğretmenler için kullanılan metaforik karşılık yada basketbol antrenörü gibi olsa da; kökenlerini aldığı at arabasının yolcusunu bulunduğu yerden istediği yere taşıması gibi, Koç da danışanını yaşam yolculuğunda gitmek istediği yere taşır ya da başka bir değişle gitmesine yardımcı olur.
Koçluk yada Mentorluk hakkında bunların dışında bir konuda yada daha detaylı bilgi almak isterseniz iletişim bilgilerinden bana ulaşabilirsiniz.
- Published in Genel